Chmura prywatna - definicja oraz podstawy, o których warto pamiętać

Prywatna chmura (ang. private cloud) to forma usługi polegająca na odpłatnym udostępnianiu zasobów IT za pomocą sieci. Wraz ze wzrostem popularności wykorzystania chmur obliczeniowych jakość usług systematycznie rośnie, a ich cena maleje, powoli czyniąc chmurę internetową bardziej opłacalną niż utrzymywanie własnego środowiska IT.

Spis treści

Definicja chmury zwykle różni się w zależności od podmiotu dostarczającego usługę oraz od stopnia jej zaawansowania. W skrócie można określić chmurę prywatną jako rozwiązanie przeznaczone tylko dla jednej organizacji, które można z powodzeniem dostosować do jej wymagań z zakresu bezpieczeństwa oraz potrzeb biznesowych. Zarządzanie taką usługą może być realizowane w ramach organizacji lub przez podmiot zewnętrzny.

Cechy chmury prywatnej

Chmura danych jest usługą zyskującą coraz większe zainteresowanie, szczególnie wśród podmiotów gospodarczych digitalizujących swoje zasoby i procesy. Warto jednak poznać kilka elementów, które odróżniają ją od chmury publicznej i hybrydowej:

Kontrola – prywatna chmura wykorzystuje zasoby przeznaczone tylko dla jednej organizacji, co pozwala na kontrolę jej architektury i parametrów – m.in. mocy obliczeniowej i pamięci (np. w modelu Infrastructure as a Service – IaaS);
Bezpieczeństwo – oprogramowanie i zasoby można testować lub tworzyć w zabezpieczonym środowisku, ustalonym według własnych preferencji (w odróżnieniu do chmury publicznej, gdzie bezpieczeństwo jest realizowane bardzo skomplikowanymi sposobami i opiera się na zaufaniu do dostawcy, w chmurze prywatnej sprowadza się tylko do jednego podmiotu);
Skalowalność – zasoby można skalować w zależności od zmieniających się potrzeb, zarówno w postaci miejsca do zapisu danych, jak i mocy obliczeniowej;
Mierzalność – usługi są tak skonstruowane, by umożliwić rozliczenia według aktualnie wykorzystywanych zasobów;
Oszczędność – dzięki wykorzystaniu zewnętrznej infrastruktury oraz optymalizacji własnych zasobów, koszty procesów IT systematycznie maleją.

Zainteresowanie chmurą prywatną wynika głównie z dedykowanego rozwiązania oferowanego przez dostawcę. Chmura publiczna to tak naprawdę wykorzystywanie zasobów komputerów należących do kogoś innego – w tym modelu użytkownik nie posiada realnego wpływu na to, gdzie dane są przechowywane, co rodzi liczne implikacje dotyczące bezpieczeństwa danych (w jakim kraju, jaki stosunek do bezpieczeństwa danych ma prawo lokalne, kto potencjalnie może mieć dostęp do naszych danych, w jakim stopniu dane są rozproszone i czy będzie w związku z tym można je odzyskać po ewentualnej awarii).

Nie należy również zapominać o tym, że wykorzystanie chmury prywatnej jak i publicznej ma spełniać określone cele biznesowe i optymalizować procesy w organizacji. Oprócz posiadania samych danych (składowanie – DBaaS) należy je we właściwy sposób przetwarzać, by uzyskać interesujące nas informacje (analiza danych, eksploracja, uczenie maszynowe, czy też symulacje statystyczne), które ściśle powiązane są budowaniem przepływu danych, integracją zasobów i poziomami uwierzytelniania. Tylko kilka tych elementów sprawia, że wybór odpowiedniego dostawcy usług chmurowych nie należy do decyzji, które można podjąć impulsywnie.

Jak działa chmura prywatna?

Najprostszą definicję chmury prywatnej można potraktować jako przeniesienie procesów IT (przetwarzania danych, oprogramowania) do dostawcy. Nie należy traktować tego jednak jako prostego kopiuj/wklej. Ustawienie serwera, optymalizacja przepływu danych, czy zabezpieczenia dostępowe, to tylko kilka z wielu elementów, które zachodzą podczas przeniesienia procesów do zewnętrznego Data Center.

Dzięki temu jakiekolwiek problemy z komputerami nie wpływają na bezpieczeństwo zasobów, a szybkość przetwarzania danych uzależniona jest od mocy serwera. Dostęp jest możliwy z zachowaniem zabezpieczeń z każdego urządzenia, przez użytkownika posiadającego uprawnienia oraz dostęp do internetu.

Do najpopularniejszych modeli wykorzystania chmury internetowej można zaliczyć:

SaaS (Software as a Service) – zamawiający otrzymuje wybrane funkcje oprogramowania;
IaaS (Infrastructure as a Service) – dla zamawiającego udostępniana jest infrastruktura (sprzęt, oprogramowanie, serwis);
PaaS (Platform as a Service) – zamawiający otrzymuje gotowy (zazwyczaj dedykowany dla jego potrzeb) zestaw aplikacji;
IPaaS (Integration Platform as a Service) – zamawiający otrzymuje dostęp do platformy, za pomocą której może zintegrować usługi dostępne w chmurze;
CaaS (Communications as a Service) – zamawiający otrzymuje dostęp do platformy umożliwiającej pracę w środowisku telekomunikacyjnym;
AaaS (Application as a Service) – zamawiający ma możliwość tworzenia zaawansowanych aplikacji w chmurze za pomocą w pełni zarządzanej platformy, która umożliwia m.in. kompilowanie, wdrażanie, skalowanie aplikacji internetowych, mobilnych oraz interfejsów API klasy korporacyjnej, z uwzględnieniem wysokich standardów wydajności, skalowalności, bezpieczeństwa i zgodności, oraz konserwację infrastruktury.
CaaS (Calculation as a Service) – zamawiający otrzymuje możliwość przetwarzania danych wrażliwych (szczególnie finansowych – np. podatków, obliczanie VAT-u) w postaci szczegółowych raportów, wykazów, wniosków, podsumowań ofertowych i wiele innych;
Kolokacja – zamawiający otrzymuje dostęp do serwerowni, energii elektrycznej, klimatyzacji oraz internetu.

Kto potrzebuje chmury prywatnej?

Chmura danych pozwala dostosować ilość potrzebnej pamięci i mocy obliczeniowej, wybrać oprogramowanie optymalne do profilu wykorzystania zasobów, a przede wszystkim określić stopień zabezpieczenia danych. Dlatego jest to usługa skierowana do podmiotów gospodarczych potrzebujących optymalizacji usługi do skali prowadzonej przez nich działalności.

Chmura dla firm może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem w przypadku przetwarzania licznych dokumentów firmowych, mających charakter tajemnicy handlowej, gdy prowadzona działalność jest obramowana przepisami dotyczącymi przetwarzania danych wrażliwych (szczególnie po wprowadzeniu RODO w maju 2018 roku) lub gdy infrastruktura fizyczna firmy może nie zaspokoić zapotrzebowania obliczeniowego prowadzonych projektów.

Chmura prywatna od zewnętrznego dostawcy to rozwiązanie polecane firmom i organizacjom:

Wykorzystującym systemy IT z zastosowaniem szybkich łącz przesyłających dane;
Potrzebującym wysokiej jakości dostępu przez internet;
W których systemy odgrywają kluczową rolę dla prowadzonej działalności;
Których pracownicy i oddziały firmy znajdują się w różnych częściach kraju lub świata;
Które nie chcą inwestować we własną infrastrukturę IT.

Czy warto: zalety i wady chmury prywatnej

Przed podjęciem decyzji, czy takie rozwiązanie jest odpowiednim dla organizacji, warto zapoznać się z jego plusami i minusami.

Chmura prywatna – zalety

Chmura pozwala na wykorzystanie istniejącej infrastruktury do lepszego funkcjonowania działu IT w organizacji. Jednocześnie taka usługa może być źródłem oszczędności finansowych, zw. np. ilością urządzeń, zużyciem prądu czy kosztami klimatyzacji. Dodatkowymi atutami prywatnej chmury są niewątpliwie dedykowane oprogramowanie i dostępy dla organizacji, elastyczność usługi oraz jej skalowalność. Jednak za kluczową zaletę należy uznać zwiększenie poziomu zabezpieczenia posiadanych zasobów.

Chmura prywatna – wady

Jako słabsze strony chmury można zaliczyć

Konieczność przeniesienia rozliczeń i zarządzania na dział informatyczny;
Uzależnienie działania procesów organizacji od dostępu do internetu;
Kwestię odzyskania danych i usuwania ich po zakończeniu współpracy;
Obciążenie sieci do płynnego działania usługi (czy łącza spełniają odpowiednie wymagania).

Trzeba również podkreślić, że chmura prywatna nie jest dla wszystkich (w związku np. z ilością przetwarzanych danych wrażliwych), dlatego warto skonsultować ze specjalistą, czy jest to odpowiednie rozwiązanie dla w kontekście specyfiki naszego biznesu.

Prywatna chmura – trendy

W 2018 roku wykorzystanie chmur osiągnęło nowy poziom i jest uznawane wręcz za niezbędne rozwiązanie technologiczne, przyspieszające proces transformacji przedsiębiorstw. Tylko w ciągu ostatnich 24 miesięcy, blisko 17% finansów zostało przeniesione z infrastruktur fizycznych na rozwiązania chmurowe (źródło: https://www.gartner.com/doc/3811368).

Do kluczowych trendów w rozwiązaniach chmurowych w najbliższych latach powinniśmy zaliczyć:

Zabezpieczenia, które mają stanowić kluczowy element sukcesu rozwiązań chmurowych. Zero Trust Security ma być zintegrowany z kluczowymi platformami chmurowymi;
Dostawcy rozwiązań chmurowych postawią na większą specjalizację swoich usług – dotyczyć to będzie zarówno jakości, jak i skoncentrowania się na wymaganiach i potrzebach poszczególnych branż;
Na rynku pojawią się nowe modele biznesowe dotyczące zarządzania chmurą w połączeniu z automatyzacją procesów IT;
Gwałtownie wzrosną wydatki na chmurę prywatną, napędzane przez rozwiązanie w postaci lokalnego środowiska informatycznego (on-premises) oraz wykorzystanie ich jako platformy służące do rozwoju aplikacji;
Wzrastające zapotrzebowanie na coraz większą personalizację usług oraz dostosowanie ich do zjawiska konwergencji technologii (sztuczna inteligencja, Internet Rzeczy) spowoduje ukierunkowanie dostawców na łączenie usług SaaS i PaaS w ramach globalnych platform (np. Amazon, Google, Azure).

Podsumowanie

Jak możemy wywnioskować z powyższej analizy, prywatna chmura to rodzaj elastycznej usługi, którą w bardzo dużym stopniu można dopasować do potrzeb i wymagań organizacji. Dzięki wcześniej przygotowanym narzędziom proces taki nie wymaga dużej biegłości i zaangażowania.

Prywatny dostęp do chmury obliczeniowej pozwala na dostarczanie usług skalowalnych, odpowiadających biznesowi i odciążających działy IT. To również okazja do wdrożenia infrastruktury spełniającej wymagania chmury prywatnej oraz pozwalającej na skupieniu się na dostarczanych usługach.

Po kilku latach niepewności co do obsługi i bezpieczeństwa, ze spokojem można stwierdzić, że chmury całkowicie spełniają swoją rolę. Chmury obliczeniowe stają się wiodącym trendem – a niedługo normą – w procesach digitalizacji przedsiębiorstw.